11007,37%0,81
42,52% 0,07
49,55% -0,06
5743,85% -0,15
9322,75% 0,27
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına yürütülen “Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması 2024” sonuçlarını yayımladı. TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Ar-Ge Destekleme Programı kapsamında Marmara Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirilen araştırma, Türkiye’de kadına yönelik şiddetin boyutlarını ve değişen dinamiklerini ortaya koydu.
Araştırma, 18 Kasım 2024 - 31 Ocak 2025 tarihleri arasında Türkiye genelinde yürütüldü. TÜİK ekipleri, 22 bin 110 hanede yaşayan 18 bin 275 kadınla bilgisayar destekli yüz yüze görüşmeler gerçekleştirdi. Katılımcılara, şiddet deneyimleri, sağlık durumu, çalışma hayatı, ekonomik koşullar ve kurumsal hizmetlere ilişkin farkındalık konularında sorular yöneltildi.
Araştırmaya göre Türkiye’de 15-59 yaş grubundaki kadınların %28,2’si yaşamlarının bir döneminde psikolojik, %18,3’ü ekonomik, %12,8’i ise fiziksel şiddete maruz kaldı.
Fiziksel şiddete en fazla %14,7 oranıyla 35-44 yaş grubundaki kadınlar uğradı. Bu oran 45-59 yaş grubunda %14,3, 25-34 yaş grubunda ise %11,9 olarak kaydedildi.
Araştırmada, boşanan kadınların %62,1’inin psikolojik, %42,5’inin ekonomik ve %41,5’inin fiziksel şiddete maruz kaldığı tespit edildi. Evli kadınlarda bu oranlar sırasıyla %26,4, %19,9 ve %11,6 olurken, hiç evlenmeyen kadınların %25,7’si psikolojik, %14,2’si dijital şiddete, %13,4’ü ise ısrarlı takibe maruz kaldı.
2024 araştırmasında teknolojik gelişmelerin etkisiyle dijital şiddet ve ısrarlı takip konuları ilk kez incelendi. Dijital şiddette kadınlara en fazla zarar verenlerin %62,3 ile “yabancı kişiler” olduğu belirlendi. Israrlı takipte de ilk sırayı %39,6 ile yine yabancı biri aldı.
Ekonomik şiddet oranı eğitim düzeyiyle ters orantılı çıktı. Okul bitirmeyen kadınlarda bu oran %31,8 iken, yükseköğretim mezunlarında %8,9’a kadar düştü.
Bölgesel dağılıma göre, fiziksel şiddetin en fazla görüldüğü bölge %25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu oldu. En düşük oran ise %8,8 ile Ortadoğu Anadolu’da kaydedildi.
Son bir yılda kadınların %11,6’sı psikolojik, %3,7’si dijital, %3,2’si ekonomik, %3,1’i ısrarlı takip, %2,6’sı fiziksel ve %0,9’u cinsel şiddete maruz kaldı. Bu dönemde psikolojik şiddet en çok %12,2 oranıyla yoğun kentlerde yaşayan kadınlarda görüldü.
Dijital şiddet en yüksek oranda %7,3 ile 15-24 yaş arası genç kadınlarda görüldü. Aynı yaş grubundaki kadınlar arasında psikolojik şiddet oranı da %15,2 olarak ölçüldü.
Araştırmaya göre, şiddet gören kadınların %31,8’i yaşadıklarını ilk olarak kendi ailesinden bir kadınla paylaşıyor. Ancak kadınların %47,7’si eşinden veya birlikte olduğu kişiden gördüğü şiddeti hiç kimseyle paylaşmadığını belirtti.
Eşi veya birlikte olduğu kişi tarafından fiziksel ya da cinsel şiddet gören kadınların %21,7’si, şiddetin nedenini “erkeğin öfke kontrolü” olarak tanımladı. Bu oran 25-34 yaş grubunda %28,3’e yükseldi. Diğer nedenler arasında erkeğin yetiştirilme tarzı (%13,3) ve maddi sıkıntılar (%13,0) öne çıktı.
